ARTERAPIA

Każdy człowiek na inny sposób odbiera otaczający go świat, każdy inaczej dzieli się z innymi swoimi wrażeniami. Jednym ze sposobów odzwierciedlenia swojego wewnętrznego świata jest właśnie sztuka. Każdy jej przejaw to zewnętrzna ekspresja tego co wewnątrz człowieka. Od zarania dziejów sztuka nie odłącznie towarzyszy rodzajowi ludzkiemu i stanowi integralną część wszystkich kultur świata. Nie ma potężniejszej siły niż ta, która kryje się w wyrazie artystycznym wszelkich dzieł, rąk i umysłów ludzkich.Wyobraźnia jest podwaliną wszelkich uzdolnień zarówno u dorosłych jak i u dzieci. Jej rozwijanie i stymulacja to podstawa kreowania twórczych postaw i wybitnych osiągnięć. W każdym człowieku jest potencjał, ale jednostki pozbawione wyobraźni twórczej nie są w stanie go w sobie odkryć. Twórczość daje odwagę wychodzenia poza ograniczenia narzucane przez standardy stworzone przez społeczeństwo.

Sposoby stymulowania aktywności twórczej są to między innymi; inspiracje teatralne, muzyczne, literackie czy wykorzystywanie różnorodnych technik plastycznych. W dzisiejszym świecie dostęp do bogactw kulturowych jest niemalże nieograniczony, kino, teatr, muzea, wycieczki mają wpływ na rozwój percepcji, a co za tym idzie na kształtowanie twórczego patrzenia na świat. Wrażliwość to pewna stała cecha każdego człowieka. Bez niej ciężko byłoby nam poznawać świat. Umożliwia ona percepcję otoczenia i odnajdywania się w nim. Twórcza kreatywność jest tak ważna, gdy pozwala w pośredni i bezpieczny dla otoczenia sposób wyrażać emocje i stany uczuciowe. Nie rzadko daje możliwość do diagnozowania problemów psychologicznych. Twórczość uwalnia wewnętrzne emocje, za pomocą intensywności barw, nacisku narzędzia rysującego lub malującego. Człowiek nie tylko tworzy, ale i oczyszcza się ze złych emocji, bądź też przekazuje to co ukryte jest w jego wnętrzu. „Instynkt plastyczny jest wielkim darem natury, ogromną szansą, którą można wykorzystać na wiele sposobów i w wielu dziedzinach życia.” (Lam 1974, s11) Kształtowanie i pielęgnowanie plastycznego potencjału wyzwala kreatywność, która może być rozwijana w innych rodzajach działalności. „Żywy instynkt plastyczny jest poza tym nieodzowny dla prawidłowego odbioru wszystkich dzieł malarskich. Bez tego uwrażliwienia odbiera się je mylnie bez względu na ich rodzaj i charakter” (Lam 1971, s 12) Należy pamiętać, że nie ma dobrej lub złej pracy plastycznej. Gdyby ludzie na przestrzeni wieków tak podchodzili do sztuki, to nie powstałby żaden nowy kierunek, czy inny nurt i w rezultacie wszystkie dzieła sztuki byłby wykonane w jeden i ten sam tylko „właściwy sposób”. Na szczęście panująca obecnie w sztuce różnorodność powoduje, że każdy artysta może wnieść coś indywidualnego, nowego, odkrywczego. Kreatywność jest cechą przypisaną każdemu człowiekowi, jednakże niewiele osób ma to szczęście, żeby takimi pozostać. Czynniki środowiskowe z bezwzględną skutecznością burzą w nas indywidualność, a co za tym idzie kreatywność. Kreatywność, to nieznany, utarty tor, po którym można przejść, to umiejętność wynajdowania nowych rozwiązań, który nie widzi nikt poza nami. Tak samo w artetarapii zmiany i poszukiwanie nowych rozwiązań w sztuce są konieczne. Bez nich wszytsko byłoby schematyczne, a przecież to właśnie wyłamywanie się z utartych szablonów czyni sztukę cudowną i niepowtarzalną, a każda próba tworzenia sztucznych ograniczeń cofa nas i nie pozwala iść na przód. Uzdolnienia, to jakby następny etap w rozwoju plastycznym. Nie można na wstępie określić, czy ktoś jest uzdolniony, czy nie. To zupełnie jak z umiejętnością mówienia: mówić może każdy, ale nie każdego mamy ochotę słuchać. Nie jesteśmy w stanie przewidzieć z kogo „wyrośnie” artysta, wiele zależy od czynników środowiskowych. „ Wartości związane z twórczością i innowacyjnością – niegdyś dla wybranych – zostały nałożone na wszystkich, a ich występowanie stało się nieodzowną drogą do sukcesu – kryterium istnienia. Aktywność życiowa musi zatem odznaczać się niezmierną kreatywnością, elastycznością, otwartością i wielokierunkowością. Musi cechować się zdolnością do połączeń niekonwencjonalnych, eksperymentowania bez obaw o porażkę” (Dymara 2009, s 180). Ekspresja aktywności plastycznej to jeden z nieodłącznych elementów twórczości, który stanowi o naszym potencjale życiowym. Potencjał ten przekłada się na odwagę w podejmowaniu działań, samodzielność, efektywność w działaniu oraz myślenie twórcze, które jest myśleniem wielokierunkowym rozwijanym poprzez między innymi ekspresję plastyczną u ludzi o najmłodszych lat.

Wyobraźnia to zdolność dotworzenia w umyśle obrazów tego co nieobecne, czego się dotąd nie doświadczyło lub tego co nie istnieje. Ta fantazja, imaginacja, która określana jest także jako: bujna, bogata wyobraźnia, wyobraźnia artystyczna. Wyobraźnia to pojęcie abstrakcyjne, to nie uchwytna gołym okiem umiejętność tworzenia czegoś nowego, czegoś co nie istnieje. Jej działanie możemy poznać tylko poprzez wytwory: słowne, literackie, plastyczne, matematyczne, muzyczne. To coś, co daje możliwość twórczego rozwoju człowieka. Bez niej nie stworzylibyśmy nic poza tym, co już zastaliśmy na ziemi. Żaden wytwór zrodzony z rąk ludzkich nie miałby praw powstać. We współczesnym świecie, gdzie niemalże wszystko mamy podane dokładnie i obrazowo ciężko dostrzec jej potęgę, bo ona jest potęgą. Nie bez przyczyny mówi się też o niektórych ludziach „pozbawionych wyobraźni”. Są to takie osoby, które nie wyrobiły w sobie umiejętności kreatywnego, twórczego sposobu patrzenia na świat, które nie posiadają mocy tworzenie, czegoś alternatywnego do tego co już znają. Wyobraźnia stanowi podwaliny, jest strukturalnym budulcem naszych doświadczeń, a to co sobie wyobrażamy może determinować i oddziaływać na nasze przeżycia. Uważa się także, iż wyobraźnia generuje w nas idee, pomysły, które nie mogą być zaprezentowane w innej formie. Wyobraźnię utożsamić można z przewodnikiem, za którym artysta powinien podążać, jeśli prawdziwie patrzy oczami swojego umysłu. „Aby osiągnąć swobodny wyraz w sztuce, musimy wytworzyć oko, które widzi, ucho, które słucha, duszę, która czuje i umysł, który myśli, a w pracy tej musi uczestniczyć całe życie. I w tym sensie życie samo jest tylko przygotowaniem do sztuki. Wystarczy, żeby zacząć żyć, a iskierka wewnętrznej wizji dokona reszty.” (Wojnar 1965, s 227) Stymulowanie wyobraźni twórczej to proces kompleksowy, który swoim zasięgiem obejmuje całościowy rozwój intelektualny człowieka. Bo zarówno mowa, pamięć oraz percepcja mają wpływ na jego rozwój.

Pierwszym pomysłem na modernizację warsztatów jest słuchanie malowanie w rytm słyszanej muzyki. Prowadzący co jakiś czas zmienia rytm przechodząc od najspokojniejszych utworów do szybszych, natomiast drugą propozycją jest uruchomienie zmysłu smaku poprzez próbowanie różnego rodzaju produktów; słodkich, gorzkich, kwaśnych, słonych oraz próba odzwierciedlania swoich „smaków” na papier.